Thực tế ảo hay còn gọi là thực tại ảo (tiếng Anh là Virtual Reality, viết tắt là VR) là một thuật ngữ chỉ môi trường được mô phỏng bằng máy tính. Đa phần các môi trường thực tế ảo chủ yếu là hình ảnh được hiển thị trên màn hình máy tính hoặc thông qua việc sử dụng kính nhìn ba chiều, tuy nhiên một vài mô phỏng cũng có thêm các loại giác quan khác như âm thanh hay xúc giác.

Lịch sử của Thực tế ảo trong những năm 1800

Nhìn về quá khứ, thực tế ảo không phải lúc nào cũng gây ấn tượng và tạo được sức hút với đông đảo mọi người. Sự phát triển ngày đầu của VR được tiến hành bởi Sir Charles Wheatstone vào những năm 1830. Ông là một nhà vật lý, sinh ngày 6/2/1802 ở Gloucester nước Anh.  Sir Charles Wheatstone chính là người đầu tiên khám phá về Stereopsis - miêu tả một người có thị lực tốt khi quan sát một vật thể với mỗi mắt lại nhìn hướng về các góc khác nhau. Thông tin thu được từ mắt sẽ được truyền lên não và thiết lập một thực tế thứ ba mà con người có thể nhìn thấy.

Bằng nghiên cứu này, Sir Wheatstone đã được trao tặng Huân chương Hoàng gia của Hiệp hội Hoàng gia vào năm 1840. Điều này còn cho thấy bằng chứng, chứng minh rằng sự kết hợp của hai hình ảnh có thể tạo ra nhận thức chiều thứ ba về thực tế.

Lịch sử của VR từ năm 1930 đến năm 1960 

Tua nhanh đến năm 1935, Stanley Weinbaum đã xây dựng một nguyên mẫu hư cấu của VR trong một truyện ngắn mang tên Pygmalion’s Spectacles. Pygmalion’s Spectacles mô tả câu chuyện về một nhân vật chính gặp người hướng dẫn của mình, người đã bằng cách nào đó tạo ra “chiếc kính thần kỳ”. Những chiếc “kính thần kỳ” này cho phép con người bước vào một thế giới ảo của bất cứ thứ gì mà chúng ta tưởng tượng.

Đến năm 1956, Morton Heilig đã phát minh ra “Rạp chiếu phim của tương lai” - Sensorama và đây cũng là công nghệ VR hợp pháp đầu tiên cho tới năm 1956. Nó bao gồm các bộ phận kỹ thuật, từ đó tạo thành một không gian chứa đựng những yếu tố trong trải nghiệm VR như: âm thanh, hiệu ứng khí quyển và mùi.

Lịch sử của Thực tế ảo trong những năm 1960 

Đến năm 1969, Myron Krueger đã phát minh ra trải nghiệm “Thực tế nhân tạo”. Trong những môi trường ảo đó, ông thúc đẩy sự tương tác giữa con người với môi trường, và đây cũng chính là nền tảng VR đầu tiên được sáng tạo nên.

Sang đến năm 1975, Myron Krueger thiết kế VIDEOPLACE - nền tảng VR đầu tiên sử dụng máy quay video, máy chiếu, đồ họa máy tính và công nghệ cảm biến vị trí. 

Lịch sử của VR vào những năm 1980

Năm 1982, găng tay cho thực tế ảo cuối cùng đã được phát minh. Đôi găng tay này được gọi là găng tay Sayre - một loại găng tay có dây đầu tiên dành cho công nghệ VR. Những người phát minh ra găng tay Sayre có tên là Daniel J. Sandin và Thomas DeFanti. Bắt đầu từ ý tưởng của Richard Sayre, Daniel J. Sandin và Thomas DeFanti đã sử dụng tính năng nhận dạng cử chỉ, được thực hiện thông qua bộ phát ánh sáng và tế bào quang điện.

VPL Research Inc., được thành lập bởi Jaron Lanier, là công ty đầu tiên bán kính VR và găng tay. 

Đến năm 1989, NASA phát triển VIEW - Dự án Trạm làm việc Môi trường Ảo.  Tuy nhiên, vì thiếu yếu tố âm thanh trong dự án này, họ đã chuyển sang cho Scott Foster, người vừa thành lập Crystal River Engineering Inc. Nhờ đó, quá trình xử lý âm thanh 3D hai tai theo thời gian thực đã được thực hiện.

Lịch sử của VR vào những năm 1990

Năm 1991, một hệ thống VR, Máy tính mô phỏng Teleoperation, được phát minh để phác thảo lộ trình của người điều khiển rô bốt từ Trái đất đến sao Hỏa. Antonio Medina, một nhà khoa học của NASA và là người phát minh ra Máy tính mô phỏng Teleoperation, cũng đã giúp khởi động các máy arcade VR.

Những máy arcade này sẽ còn ứng dụng được trong lĩnh vực trò chơi giải trí, nó khiến người chơi đắm chìm vào trò chơi 3D. Đây là lần sản xuất hàng loạt đầu tiên của VR trong ngành công nghiệp giải trí. Thậm chí SEGA, một công ty kinh doanh trò chơi, đã tuyên bố nỗ lực của họ trong việc tạo ra “tai nghe SEGA VR”. Điều này sẽ cho thấy VR đang dần trở nên phổ biến và thu hút hơn từ những năm 1990. 

Lịch sử của VR vào những năm đầu 2000

Vào năm 2007, Google đã giới thiệu Street View như là “một bản trình bày ảo của môi trường xung quanh chúng ta” (www.google.com/streetview/).

Đến năm 2010, một doanh nhân 18 tuổi tên là Palmer Luckey đã phát minh ra nguyên mẫu đầu tiên của tai nghe Oculus Rift. Tuy nhiên, ngay khi Luckey bất ngờ gặt hái được thành công, ông lại bán Oculus Rift cho Facebook với giá 2 tỷ USD. Kể từ thời điểm đó, VR nhanh chóng thu hút được rất nhiều sự quan tâm và dần trở nên phổ biến. Các doanh nghiệp cấp cao như Sony, Google và Samsung bắt đầu tạo ra các sản phẩm nổi bật với Oculus Rift như Samsung Gear VR và Project Morpheus.

Thực tế ảo đang ngày càng được ứng dụng rộng rãi ở rất nhiều lĩnh vực và ngành nghề khác nhau như: quân sự, thể thao, y tế, giáo dục và thậm chí cả thời trang. Sự hình thành và phát triển của VR đã thực sự đưa xã hội ngày nay lên một tầm cao mới với những trải nghiệm đa dạng và hấp dẫn hơn. 

Để theo dõi nhiều thông tin về thực tế ảo cũng như công nghệ VR360 PLUS- công nghệ phát triển từ thực tế ảo, truy cập tại đây.